Kar Dağıtımı ve Vergilendirme
Yazar: Eser Sevinç
Tarih: 18.06.2025
Kar Dağıtımı ve Vergilendirme: Şirket Türlerine Göre Uygulama Esasları
Şirketlerin faaliyet dönemleri sonunda elde ettikleri kazançların ortaklara dağıtılması, hem ticaret hukuku hem de vergi hukuku açısından belirli kurallara tabiidir. "Kar dağıtımı", en genel anlamıyla şirketin dönem sonunda oluşan ve vergisel yükümlülükleri tamamlandıktan sonra kalan net karın, ortaklara sermayedeki payları oranında aktarılmasıdır. Bu aktarım nakit olarak yapılabileceği gibi, hesaben de gerçekleştirilebilir.
🏛️ Genel Esaslar
Kar dağıtımı için şirketin yıl sonu mali tablolarında net dönem karı oluşmuş olmalı ve bu kar öncelikle yasal yedek akçelere ayrılmalıdır. Bu işlem tamamlandıktan sonra, şirket sözleşmesi ve ilgili kanun hükümleri çerçevesinde genel kurul ya da ortaklar kurulu kararı ile dağıtım yapılabilir.
22 Aralık 2024 tarihi itibarıyla yapılan yasal düzenlemeyle, kar dağıtımı sırasında gerçek kişi ortaklara ödenecek tutar üzerinden uygulanan gelir vergisi stopaj oranı %10’dan %15’e yükseltilmiştir.
👤 Gerçek Kişi Ortaklar Açısından Vergilendirme
Gerçek kişilerce elde edilen kar payları, Gelir Vergisi Kanunu (GVK) uyarınca menkul sermaye iradı olarak kabul edilir. Kar payı elde edildiğinde, bu gelir üzerinden şirket tarafından %15 oranında stopaj yapılır. Ancak bu kesinti, beyan yükümlülüğünü her durumda ortadan kaldırmaz.
GVK’nın 22. maddesi uyarınca, tam mükellef bir kurumdan elde edilen kar paylarının %50’si gelir vergisinden istisnadır. İstisna dışı kalan diğer %50’lik kısım, beyan sınırını aşıyorsa, yıllık gelir vergisi beyannamesine dahil edilmelidir.
📌 2024 yılı için beyan sınırı: 230.000 TL
Elde edilen kar payının istisna dışı kısmı bu tutarı aşmıyorsa, beyanname verilmesine gerek yoktur.
Ancak aşılması halinde, sadece istisna dışı kalan tutar beyan edilir ve hesaplanan vergiden, şirketin yaptığı %15 stopaj mahsup edilir. Mahsuptan sonra ek vergi çıkarsa, mükellef tarafından ayrıca ödenir.
🏢 Şirket Türlerine Göre Kar Dağıtımı Uygulamaları
1. Anonim Şirketlerde Kar Dağıtımı
- Karar organı: Genel Kurul
- Yasal dayanak: TTK m.507 ve devamı
- Paydaşlara dağıtım: Hisseleri oranında, eşit hakla yapılır.
- Vergileme: Gerçek kişilere %15 stopaj yapılır. Kurumlar vergisi mükellefi tüzel kişiler için stopaj uygulanmaz.
2. Limited Şirketlerde Kar Dağıtımı
- Karar organı: Ortaklar Kurulu
- Yasal dayanak: TTK m.608-609
- Sözleşme serbestisi: Dağıtım oranları sözleşmeyle değiştirilebilir.
- Vergileme: Anonim şirkette olduğu gibi %15 oranında stopaj. Beyan ve istisna kuralları aynıdır.
3. Menkul Kıymet Yatırım Ortaklıklarında (MKYO)
- Vergisel avantaj: Kurumlar Vergisi’nden istisna (KVK 5/1-d)
- Kar payı stopajı: Gerçek kişi ortaklara yine %15 stopaj uygulanır.
- Farklılık: MKYO kar payları, GVK 22. maddedeki %50 istisna kapsamına girmez. Elde edilen kar payı tamamı üzerinden beyan değerlendirmesi yapılır.
🌍 Uluslararası Ortaklara Dağıtım
Yabancı ortaklara yapılan kar payı ödemelerinde, çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları (ÇVÖA) dikkate alınır. Anlaşmada belirtilen orandan daha yüksek bir stopaj uygulanamaz. Bu durumda genellikle %10 veya daha düşük oranlı stopaj söz konusu olur.
🔍 Sonuç ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Kar dağıtımı yapılmadan önce yasal yedek akçeler ve varsa geçmiş yıl zararları dikkate alınmalıdır.
- Ticaret hukuku, vergi hukuku ve şirket sözleşmesi birlikte değerlendirilerek kar dağıtımı yapılmalıdır.
- Gerçek kişi ortaklar, kar payı gelirlerini diğer gelir unsurlarıyla birlikte yıllık toplam gelirlerine göre beyan yükümlülüğünü gözden geçirmelidir.
- Beyan zorunluluğu oluşması halinde, daha önce şirket tarafından yapılan stopaj, hesaplanan vergiden tam olarak mahsup edilir.
Yazımız hakkında görüş ve önerileriniz için esersevinc@gmail.com adresine eposta gönderebilirsiniz.