YMMNET

Vergi Denetimlerinde YMM’lerin Rolü

Yazar: Eser Sevinç

Tarih: 26.09.2025

Yapay Zekâ Destekli Vergi Denetimlerinde YMM’lerin Rolü

1 Ekim 2025 itibarıyla sahte ve muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge (özellikle sahte faturalar) ile mücadelede yeni bir dönem başlıyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı, yapay zekâ ve dijital algoritmaların desteğiyle daha etkin bir denetim mekanizması kurmayı hedefliyor. Bu gelişme, teknolojinin kamu denetimine entegre edilmesi açısından oldukça değerli bir adım.

Ancak burada gözden kaçırılmaması gereken kritik bir nokta var: Yapay zekâ, her ne kadar güçlü analizler yapabilse de, nihai denetim ve değerlendirme süreçlerinde mesleki uzmanlık şarttır. Vergisel işlemlerin hukuki ve ticari boyutunu kavramak, belgenin gerçekliğini sorgulamak, işletmelerin faaliyetlerini yerinde görmek ve mükellefin savunmasını adalet çerçevesinde değerlendirmek, yalnızca algoritmalarla sağlanabilecek bir şey değildir.

İşte bu noktada Yeminli Mali Müşavirler devreye girmelidir.

• Uzmanlık ve Tecrübe: YMM’ler, yıllarca eğitim almış, ciddi sınavlardan geçmiş ve devlet tarafından yetkilendirilmiş meslek mensuplarıdır. Vergi mevzuatını yalnızca teorik değil, pratik olarak da en iyi bilen kişilerdir.
• Sahadaki Denetim Gücü: Yapay zekâ riskleri işaret eder, ancak işletmeye gidip defter ve belgeleri incelemek, işlemlerin gerçekliğini teyit etmek YMM’lerin işidir.
• Adalet Dengesi: Sahte belgeyi bilmeden kullanan mükellefin mağdur olmaması, kasıtlı hareket edenlerin ise gerekli cezayla karşılaşması için YMM’lerin objektif bakış açısı büyük önem taşır.
• Kamu Yararı: Hazine gelirlerini artırmak, kayıt dışılığı azaltmak ve vergi adaletini sağlamak, yalnızca teknolojinin değil, mesleki denetimin de güçlü iş birliğiyle mümkün olur.

Yeni dönemde ideal çözüm, yapay zekânın riskli durumları tespit eden hızlı ve güçlü bir filtre işlevi görmesi, YMM’lerin ise bu verileri analiz ederek sahada doğrulama yapmasıdır. Böylece hem hatalı tespitlerin önüne geçilir hem de süreçler hızlanır.

Teknoloji tek başına yeterli olmayabilir; fakat YMM’lerin bilgi birikimi ve denetim tecrübesiyle birleştiğinde daha güvenilir, adil ve etkin bir denetim sistemi kurulmuş olur.

Maliye Bakanlığı’nın sahte belgeyle mücadelede attığı bu adımlar kuşkusuz önemli ve gerekli. Ancak unutulmamalıdır ki, yapay zekâ yalnızca bir araçtır; denetimin vicdani ve hukuki sorumluluğu mutlaka insana, yani Yeminli Mali Müşavirlere ait olmalıdır.

Bu görev YMM’lere verilirse, hem devletin hedeflediği vergi güvenliği sağlanacak hem de mükellefler açısından daha adil bir denetim ortamı oluşacaktır.

Yazımız hakkında görüş ve önerileriniz için esersevinc@gmail.com adresine eposta gönderebilirsiniz.